Het dag dagelijkse leven

Op de zondag probeer ik naar de kerk te gaan. Dat hoort er als je op de diocese vertoeft wel een beetje bij. Ik had besloten om bij alle paters een keer langs te gaan en iedere keer schrik ik van het aanzicht van de kerk en kijk ik op van de betrokkenheid van de bevolking. Vol toewijding staan ze vaak al te wachten tot de priester arriveert. De kerk bestaat veelal uit een paar boomstammen die met latten aan elkaar zijn vastgespijkerd. Roestige nagels steken uit, een wonder dat men er zich niet aan bezeerd. En dan het dak, roestige dakplaten, waar je op sommige plekken nog kunt zien dat ze zilverkleurig waren. Deze platen dienen ook als muur en deur. Vaak ook als afscheiding van een erf of om vis op te drogen. Multifunctioneel noemen wij dat. En na de mis, waarbij in deze bush kerkjes ook enthousiast gezongen wordt, wordt er geld ingezameld, geld voor de bouw van een echte kerk. Een met een fundering, die hier door de bouwvakkers handmatig wordt aangelegd. Uitgraven van de grond, dan vullen met grote zware stenen en overgieten met cement, ook handmatig met een schep gemengd, niks geen molentjes. Dan stenen muren, een betonnen vloer i.p.v. platgelopen modder, waar onder het altaar ( een simpele houten tafel) een vloerkleed ligt, zodat on ieder geval de priester niet in de drap hoeft te staan als het regent en dit onder de opstaande platen doorloopt. Een kerk met een kruis op de top van het dak. En iedereen geeft wat hij kan missen. De hosties zitten in een koekblik van Hollandse stroopwafels en de wijn in een leeg olieflesje. Als de kerk klaar is wordt er waarschijnlijk ook geld ingezameld voor een echte kelk. De kerk is tevens een belangrijke ontmoetingsplaats; een buurthuis, een leslokaal, ook multifunctioneel.
De kerk van father Kimbe in Mwembe is al van steen, deze is door zijn voorganger gebouwd. De andere kerk waar hij op zondag de mis doet nog niet. Daarom werd er in de “grote” kerk door een oudere, in aanzien staande man, met een veel te groot pak aan, maar wel met stropdas, een verzoek tot inzamelen van geld( mpesa) gedaan, om dit te realiseren. Achter me hoor een baby huilen en kort daarna het zuigen aan de borst met zacht smakkende geluidjes. De normaalste zaak van de wereld.
Door de week wordt er gewerkt. Daar zitten we weer, het is dinsdagochtend en zoals alle dagen starten we met het morning report om 7:30u. Het is inmiddels 7:50u, we zijn met z’n vijven. De verpleegkundigen druppelen binnen, op hun sloffen, alle tijd. Dan begint het. Eerst het gebed, daarna de opsomming van de bezette bedden in het ziekenhuis, de opnames, gedetailleerd t/m bloeddruk en hartslag en de voorgeschreven antibiotica, bijna onverstaanbaar, wel in het Engels. Enkele luisteren, de helft is nog bezig met zijn mobieltje. De discussies die hierop volgen zijn in het Swahili, daar vertrekt ook mijn aandacht richting mobiel, dan maar even mails lezen. Uiteindelijk zit het zaaltje, de fysiotherapieruimte, om 8:00u toch vol. Iedereen schikt wat in om plaats te maken voor de laatkomers. Geen opmerkingen, geen boze gezichten. Vandaag is het “lesdag”,class. Een van de verpleegkundigen geeft een presentatie over een van tevoren opgegeven onderwerp. Er wordt aandachtig geluisterd en her en der wat opgeschreven met de Nederlandse balpennen die ik bij aankomst heb uitgedeeld. Soms gaat er luidruchtig een mobieltje af. Vrolijke deuntjes die de les niet lijken te verstoren. Ze zijn het gewend. Ik luister aandachtig mee, ook al snap ik er, door mijn gebrek aan het beheersen van de taal, vaak maar erg weinig van. Ik vang enkele woorden op, maar het totale verband ontgaat mij volledig. Na afloop van de voordracht wordt de verpleegkundige door het stevig de handen over elkaar te wrijven en dit te beëindigen met drie harde klappen en vertrekt men , vaak hand in hand met een collega verpleegkundige, al sloffend naar de afdelingen. Het wordt een drukke dag voor maternity, maar polepole, geen haast, alles op z’n tijd. Ik sluit aan. Het is inderdaad druk op Maternity ward. Ik heb de cijfers gezien, 20232 bevallingen in 2017, waarvan 421 keizersnedes. Dat is niet niks voor een ziekenhuis met 100 bedden. De moeders die een keizersnee hebben gehad komen direkt daarna terug op zaal, geen verkoever. Er wordt bloeddruk gecontroleerd en eenmalig wordt er onder de dekens gekeken. Ze hebben een infuus en krijgen gedurende de eerste 24 uur pijnbestrijding. Verder moeten ze plat blijven liggen, mogen niets eten of drinken. Na deze 24 uur mogen ze thee drinken en wordt het infuus afgekoppeld. En dan moeten ze uit bed. Soms, als er een verpleegkundige op zaal is, kan ook een dokter zijn, worden ze enigszins geholpen. Eenmaal naast hun bed, lopen ze al snel een rondje afdeling met de catheterzak achter zich aan zeulend. Nee flauw kun je ze niet noemen, en bij ons in het Westen maar piepen; kanjers zijn het. En dan wordt ook heet bed verschoond, als er tenminste Lakens zijn, wat meer dan de helft van de tijd niet het geval is. Dan maar omdraaien, is in ieder geval het bebloede gedeelte niet meer zichtbaar. Een andere bezigheid is het ontslag. De verpleegkundigen weten precies wanneer de patiënt naar huis mag, er komt geen dokter meer aan te pas, behalve als er koorts ontdekt wordt. Dan starten de verpleegkundigen de antibiotica en bellen de dokter om hem in te lichten en het recept te schrijven. Na het ontslag worden de bedden “verschoond”, wat (als er geen lakens zijn) betekend dat het zeiltje met chloor wordt afgedaan en er alleen een, misschien al wel voor 4 of 5 patiënten, gebruikte deken wordt teruggelegd, keurig ingestopt en wel. Af en toe huiver ik, ik moet me conformeren aan deze onhygiënische, door de omstandigheden afgedwongen maatregelen. Blijft bbbrrrrrr nee, ik wil hier echt niet als patiënt terecht komen.
Dan nog zo’n bijna dagelijkse bezigheid, een wandelingetje naar het dorp. Ik volg dezelfde route, maar nu, tijdens het regenseizoen, wat zich in alle hevigheid openbaart inclusief al het vliegend, met enge stekels en luid zoemend, en kruipend ongedierte ( ik blijf er een hekel aan houden) loop ik meer en meer over de geasfalteerde weg i.p.v. de olifantenpaadjes. Deze zijn nu zo omgedoopt tot kleine modderige stroompjes. Iedereen heeft het koud nu, ingepakt in dikke jassen en mutsen en ik loop hier nog rond in een T shirtje en een rok en nog loopt het zweet in straaltjes over mijn rug. Het lopen door de straten van Same. Je merkt meteen welke kinderen Mzungu’s gewend zijn en welke niet. Onder de laatsten zijn er nog steeds die angstvalig wegduiken achter de rokken van hun moeders of het op een lopen zetten. De eerste groep groet hartelijk met alle mogelijke Engelse woordjes die ze op school geleerd hebben, glunderend en uitbundig. Vrolijk lachende gezichtjes als ik wat terug zeg of ze vriendelijk toe zwaai. Ik geniet nog iedere dag.